Brunssum: Inventarisatie leefbaarheid via sleutelfiguren

  
Oostveen Bureau Info home
Thema's / projecten
En verder...

© 1997-2016 OOSTVEEN

 

  

Opdrachtgever:
Gem.Brunssum, Afdeling Welzijn en Onderwijs

  
Periode:
1996-2004 (Wijkatlas);
1998 (inventarisatie via sleutelfiguren).

  

  

  

  

  

  

  

  

  

    

In de gemeente Brunssum verschijnt sinds 1997 jaarlijks een Wijkatlas. Aanvankelijk bevatte deze uitsluitend objectieve cijfers uit bestaande registraties. Voor de Wijkatlas 1999 werd een inventarisatie onder sleutelfiguren uitgevoerd om tot op buurtniveau de beleving van het leefklimaat in beeld te brengen. Het onderzoek via sleutelfiguren is een alternatief voor een bewonersenquête.
   

 Ontwikkeling van de Wijkatlas Brunssum

Naar boven
  
De gemeente Brunssum (Zuid-Limburg, ruim 30.000 inwoners) en andere lokale organisaties begonnen in de zomer van 1995 met een oriëntatie op de mogelijkheden voor een wijksigaleringssysteem. Om dat proces goed te kunnen begeleiden werd een Stuurgroep opgesteld met vertegenwoordigers van alle participanten: gemeente Brunssum, welzijnswerk, politie, woningbouwcorporaties, maatschappelijk werk, GGD, ouderenwelzijn en onderwijsbegeleidingsdienst. Na de eerste voorbereidingen zocht de Stuurgroep in het voorjaar van 1996 deskundige begeleiding bij de verdere uitwerking van de plannen en het opzetten van een blauwdruk voor de mogelijke opzet. Oostveen Beleidsonderzoek en Advies ontwikkelde daartoe een uitgewerkt voorstel, dat nauw aansloot op de doelstellingen en randvoorwaarden die de participanten hadden gesteld. Deze fase moest duidelijk maken of een wijksignaleringssysteem inderdaad de beste oplossing was voor de gestelde doelen, hoe dat systeem er dan uit moest zien en wat daarvan de personele en financiële consequenties waren. Aan het eind van deze fase besloot de Stuurgroep om verder te gaan met de ontwikkeling van het wijksignaleringssysteem. In 1997 verscheen de eerste editie van de Wijkatlas Brunssum.
De Wijkatlas Brunssum werd zo eenvoudig mogelijk opgezet, zodat tegen relatief lage kosten zinvolle informatie wordt verkregen. De participanten in het systeem hebben een convenant opgesteld, waarin de medewerking aan het systeem en het aanleveren van gegevens zijn geregeld. Daarnaast is een gebruiksreglement gemaakt, waarin de gebruiksmogelijkheden (en de grenzen daarvan) zijn vastgelegd.
In eerste instantie werden uitsluitend kwantitatieve gegevens uit registraties verzameld. Deze gegevens worden jaarlijks geactualiseerd. In de Wijkatlas 1999 werden voor het eerst belevingsgegevens toegevoegd en wel via een inventarisatie onder deskundigen. In 2001 zijn opnieuw subjectieve gegevens verzameld, maar toen via een bewonersenquête. Omdat de methode van de sleutelfiguren vrij uniek is, wordt die methode op deze pagina verder besproken.
   

 Inventarisatie leefbaarheid via sleutelfiguren

Naar boven
  
Al bij de start van het wijksignaleringssysteem werd vastgelegd, dat het systeem na enkele jaren zou worden uitgebreid met subjectieve gegevens. Daartoe is in september 1998 een inventarisatie gehouden onder sleutelfiguren (bewoners en professionals). In elk van de vijf wijken is aan ongeveer 12 geselecteerde deskundigen steeds gevraagd alle buurten van de wijk te beoordelen. Zij gaven enerzijds scores op een aantal relevante aspecten van het leefklimaat en hebben anderzijds meer kwalitatieve aspecten beoordeeld, zoals kansen en bedreigingen voor de komende jaren. Door controle en herijking zijn de resultaten herijkt, om tot goed vergelijkbare scores te komen (een 'gemeenschappelijke meetlat'). Dit instrument leent zich goed voor een inventarisatie van het woon- en leefklimaat op buurtniveau.
De resultaten van de inventarisatie onder sleutelfiguren werden in oktober besproken tijdens vijf wijkpanels, die in samenwerking met het NIZW worden georganiseerd. De eerste uitkomsten van de vragenlijst waren het startpunt voor een discussie over de leefbaarheid in de betreffende wijk. In de Wijkatlas is dan voor elke buurt een overzichtelijk buurtprofiel opgenomen, waarin zowel kwalitatieve als kwantitatieve gegevens uit de verschillende bronnen (registraties, sleutelfiguren, bewonersenquête) zijn geïntegreerd. Daarnaast worden scores per aspect weergegeven in tabellen, die het mogelijk maken alle buurten onderling te vergelijken.
In november 1998 is een werkconferentie georganiseerd, waarin met onder meer wethouders en afdelingshoofden van de gemeente Brunssum werd bekeken hoe de resultaten van het wijksignaleringssysteem (alsmede een welzijnsplan en een subsidiesystematiek) optimaal kunnen worden benut bij de beleidsontwikkeling. Ook in bijeenkomsten met de wijkteams en maatschappelijke organisaties is aandacht besteed aan de implementatie: wat kunnen we nu eigenlijk met deze gegevens? Een onderzoek is immers nooit een doel op zichzelf.

Brunssum: beoordeling sociaal buurtleven door sleutelfiguren.

  
Bron: Wijkatlas Brunssum 1999.

Brunssum: rapportcijfers diverse aspecten gemeenschapszin per buurt (gedeeltelijk).
Wijk- en buurtindeling
sociale
contacten
sociaal
buurtleven
verenigingsleven
in de buurt
verdraagzaam-
heid (tolerantie)
1 West 24  Klingelsberg
26  Op de Vos
34  Treebeek-Zuid
44  Treebeek-Noord

Totaal wijk West
   
2 Noord    02  Klingbemden
03/01  Rozengaard
04/42  De Kling
05/08  Op d.Haan/Streek
07  Lemmender
09  Heufke/Bexdelle

Totaal wijk Noord
  

3 Oost 15  Op Gen Hoes
16/33  Oeloven
17  Egge
18  Schuttersveld
45  De Kleikoelen

Totaal wijk Oost
  

Gemeente Brunssum totaal
7,7
6,9
6,6
7,0

6,9
  
7,2
5,9
6,6
6,7

6,5
  
7,0
5,5
7,5
7,8


7,0
  
6,6
7,1
5,9
7,1

6,7
  
6,7
5,7
6,6
6,3
6,9
6,3

6,4
  

5,8
5,1
5,7
5,7
6,9
6,7

6,0
  

4,6
4,7
5,1
4,6

7,4
7,1

5,6
  

6,5
5,1
6,4
5,9
6,4
6,1

5,9
  

7,3
7,8

5,3
6,3
5,6

6,4
  

7,6
7,3

4,5
6,4
5,9

6,0
  

6,9
6,8

4,6
6,5
5,5

5,9
  

7,8
7,7

4,7
6,2
5,2

6,1
  

6,6 6,3 6,4 6,5
Bron: Wijkatlas Brunssum 1999.
  

 Meer informatie Naar boven
Bekijken, downloaden
en bestellen
U kunt dit rapport downloaden in ons publicatieoverzicht buurtmonitoring (Kies 'Editie 1999').
Buurtmonitoring Projecten buurtmonitoring
Meer informatie over buurtmonitoring
Leefbaarheidsonderzoek Projecten leefbaarheidsonderzoek
Meer informatie over leefbaarheidsonderzoek